Yazılar

t– Testi

Araştırmalarda hipotezler test edilirken bir hipotez ile onun karşıtı diğer hipotezden hangisinin örneklem verilerine bağlı elde edilen sonuç ile daha fazla uyum gösterdiği araştırılır. Hipotezlerden birisi sıfır H0 diğeri bir H1 olarak adlandırılır. Kabul gören en genel görüşe H0 yeni hipoteze ise H1 adı verilir. Eğer H0 yanlış iken reddedilmez ise Alfa tipi hata yapılır. Eğer H0 doğru iken reddedilirse Beta tipi hata yapılmış olur.

İstatistiksel anlamlılık: Bütün istatistiksel testlerde sonuçlar olasılık ya da risk (Örn: p<0,001) bakımından ifade edilir. Yani anlamlılığı test etmek için risk düzeyinin belirlenmesine ihtiyaç vardır.

Bağımsız İki Örneklem t-Testi

Parametrik testler arasında bulunan teste iki bağımsız örneklem ortalamalarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığına bakılması için geliştirilmiştir. Araştırmacılar ellerinde bulunan veriye bu testi uygulamak için şu varsayımları yerine getirmelidir:

  • Örneklemler birbirlerinden bağımsız seçilmeli,
  • Örneklemlerde seçilen birimler birbirlerinden bağımsız olarak örnekleme alınmalı,
  • Ana kütlenin normal olarak dağılımı,
  • Verilerin eşit aralıklı ve oranlı ölçme düzeyinde olması,
  • Varyansların birbirlerine eşit durumda olmaları.

t- testi hesaplanması yapılabilir.

Eşleştirilmiş İki Örneklem t-Testli

Normal dağılıma sahip iki eşleştirilmiş (bağlantılı ve ilişkili) örneklem ortalamaları aralarındaki farkın istatistiksel açıdan anlamlı olup olmadığının saptanması için kullanılır.

BETİMSEL İSTATİSTİKLER

Sayısal verilerin özet olarak tanımlandığı, özetlendiği, birimlerin yığıldığı değerleri ve bu değerlerin etraflarındaki yayılmaları, serpilmeyi ve dağılımları hesaplamaya yarayan yöntemler betimsel istatistiklerdir. Betimsel istatistikler ORTALAMA ve DEĞİŞKENLİK ölçütleri olarak ikiye ayrılmaktadır.

Ortalamalar: Merkezi eğilim ölçüleri olarak tanım bulan ortalamalar seri içindeki minimum değerden daha küçük ve maksimum değerden daha büyük olamazlar.

Xmin≤Ortalama≤Xmax

Aritmetik Ortalama, Geometrik Ortalama, Harmonik Ortalama, Kareli Ortalama, Tartılı Ortalama, Mod, Medyan ortalamalar içinde bulunur.

Değişkenlik Ölçütleri: Seride bulunan terimlerin birbirlerinden ya da ortalamadan ne kadar saptığını gösteren ölçüye değişkenlik denilir. Standart sapma, Varyans, Değişim katsayısı bu grupta incelenir.

ÖLÇEK TÜRLERİ

Yapılacak istatistiksel analiz, nesnelerin ölçme düzeylerine bağlıdır. Bu yüzden ölçüm düzeyleri önem taşır. Ölçme ise belirli kurallar çerçevesinde gözlemlere sayısal değerler verilmesidir. Ölçekler dörtfarklı düzeyde incelenmektedir:

  • Sınıflayıcı Ölçek: Sadece tanımlama için kullanılan bu ölçek türünde değişkenler, sıralanmamış kategorik değişkenlerdir. İş süreçlerindeki statüler, cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu gibi sınıflayıcı ölçekler mevcuttur. Birim veya bireylere sayısal değerler verilerek ölçme yapılır. Yalnızca sınıflama için kullanılır ve buradan elde edilen sayılar üzerinde dört işlem yapılamaz.
  • Sıralayıcı Ölçek:Burada farklı kategoriler anlamlı sıralama içinde “daha fazla” veya “daha az” şekilde sıralanabilir. Ölçülen ölçeğin değişkenleri sınıflandırmanın yanında sıralayıcı özelliğe sahiptir. Sıralayıcı ölçekte sıralama esas alındığından kategori büyüklüklerinin sırası önemli, aralarındaki uzaklık önemsizdir. Örneğin, tez için anket analizi yapılan bir çalışmada katılıyorum cevabı ile kesinlikle katılıyorum cevabı arasında iki katı fazla katılıyorum anlamı ifade edilmez.
  • Eşit Aralıklı Ölçek:Sıralayıcı ölçek düzeyine kıyasla daha yüksek ölçme düzeyine sahip olan eşit aralıklı ölçek ile ölçülen değişkenlerin kategorileri, sıralamaları ve kategoriler arası farkları karşılaştırılabilir. Bu ölçek türündeki değişkenler sıralayıcı ve sınıflayıcı ölçeğin tüm özelliklerini taşırken aralarındaki tam uzaklığı da ölçmektedir. Örneğin, 5°C ve 10°Cdereceleri arasındaki fark 15 °C ve 20°C arasındaki fark ile aynıdır. Eşit sıralamada mutlak sınıf noktası olmadığından bir değerin diğerinden daha büyük olduğu söylenemez. Bu yüzden, 20 °C’nin 10 °C’den daha büyük olduğu söylenebilir ancak 10-5=5°C ‘in 20-15=5°C ten daha soğuk olduğu söylenemez.
  • Oranlı Ölçek:Oranlı ölçek, eşit aralıklı ölçeğe ilaveten mutlak sıfır noktası içermektedir. Oranlı ölçek tipinde elde edilen veri en yüksek ölçek düzeyindedir. Bu ölçek ile ölçülen değerler aralarında karşılaştırma ve kıyaslama yapılabilmektedir. Değerlerin aralarındaki farklar önemlidir. Hız ölçümleri, uzaklık, yaş, gelir düzeyi ve parasal ölçümler oranlı ölçek düzeyindedir.

SPSS VE İSTATİSTİK

SPSS, IBM şirketi tarafından geliştirilmiş olan ve Dünya’da en sık kullanıma sahip veri analiz programıdır. SPSS’in amacı, veriye dayalı karar vermeye yönelik olarak analizler yapabilmek ve raporlamalar yapabilmektir. SPSS ile veri analizi yaparak şunları yapabilirsiniz:

  • Kullanım kolaylığı ile verileriniz analiz edilebilir. Anlaşılabilir hale gelebilir, sorularınıza yanıt bulabilirsiniz.
  • Karmaşık veri kümeleri ve veri tabanları üzerinde kaliteli ve yüksek doğruluk oranına sahip analizler yapabilirsiniz.
  • Yazılımları kolay şekilde yönetebilmek için esnek devreye alma seçenekleri sunabilmektedir.

Günümüzde SPSS ve istatistik akademik ve sektörel araştırmalarda veri analizi için sıkça kullanılmaktadır.