ÖLÇEK TÜRLERİ

Yapılacak istatistiksel analiz, nesnelerin ölçme düzeylerine bağlıdır. Bu yüzden ölçüm düzeyleri önem taşır. Ölçme ise belirli kurallar çerçevesinde gözlemlere sayısal değerler verilmesidir. Ölçekler dörtfarklı düzeyde incelenmektedir:

• Sınıflayıcı Ölçek: Sadece tanımlama için kullanılan bu ölçek türünde değişkenler, sıralanmamış kategorik değişkenlerdir. İş süreçlerindeki statüler, cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu gibi sınıflayıcı ölçekler mevcuttur. Birim veya bireylere sayısal değerler verilerek ölçme yapılır. Yalnızca sınıflama için kullanılır ve buradan elde edilen sayılar üzerinde dört işlem yapılamaz.
• Sıralayıcı Ölçek:Burada farklı kategoriler anlamlı sıralama içinde “daha fazla” veya “daha az” şekilde sıralanabilir. Ölçülen ölçeğin değişkenleri sınıflandırmanın yanında sıralayıcı özelliğe sahiptir. Sıralayıcı ölçekte sıralama esas alındığından kategori büyüklüklerinin sırası önemli, aralarındaki uzaklık önemsizdir. Örneğin, tez için anket analizi yapılan bir çalışmada katılıyorum cevabı ile kesinlikle katılıyorum cevabı arasında iki katı fazla katılıyorum anlamı ifade edilmez.
• Eşit Aralıklı Ölçek:Sıralayıcı ölçek düzeyine kıyasla daha yüksek ölçme düzeyine sahip olan eşit aralıklı ölçek ile ölçülen değişkenlerin kategorileri, sıralamaları ve kategoriler arası farkları karşılaştırılabilir. Bu ölçek türündeki değişkenler sıralayıcı ve sınıflayıcı ölçeğin tüm özelliklerini taşırken aralarındaki tam uzaklığı da ölçmektedir. Örneğin, 5°C ve 10°Cdereceleri arasındaki fark 15 °C ve 20°C arasındaki fark ile aynıdır. Eşit sıralamada mutlak sınıf noktası olmadığından bir değerin steroids for sinus infection diğerinden daha büyük olduğu söylenemez. Bu yüzden, 20 °C’nin 10 °C’den daha büyük olduğu söylenebilir ancak 10-5=5°C ‘in 20-15=5°C ten daha soğuk olduğu söylenemez.
• Oranlı Ölçek:Oranlı ölçek, eşit aralıklı ölçeğe ilaveten mutlak sıfır noktası içermektedir. Oranlı ölçek tipinde elde edilen veri en yüksek ölçek düzeyindedir. Bu ölçek ile ölçülen değerler aralarında karşılaştırma ve kıyaslama yapılabilmektedir. Değerlerin aralarındaki farklar önemlidir. Hız ölçümleri, uzaklık, yaş, gelir düzeyi ve parasal ölçümler oranlı ölçek düzeyindedir.